Witamina C – Naturalny, niezwykle silny antyoksydant
Tysiące gatunków ssaków naturalnie wytwarza witaminę C w swoich organizmach. Nie dotyczy to jednak małp naczelnych, świnek morskich, niektórych gatunków nietoperzy i niestety także ludzi. Tymczasem to właśnie witamina C jest kluczowa dla naszego zdrowia. Dowiedz się, jaka jest rola witaminy C w organizmie, jakie ma działanie, a także, czy wysokie dawki kwasu askorbinowego mogą być szkodliwe dla zdrowia.
Witamina C – substancja o wielokierunkowym oddziaływaniu na organizm
Niezbędna do funkcjonowania organizmów żywych witamina C, której inna nazwa to kwas askorbinowy, jest organicznym związkiem chemicznym będącym pochodną sacharydów. O tym, że przyjmowanie witaminy C i jej odpowiednie dawkowanie ma dobroczynny wpływ na organizm, wiedział już Hipokrates. Niegdyś stosowano ją przede wszystkim do leczenia szkorbutu – choroby objawiającej się osłabieniem, samoistnymi krwawieniami z naczyń krwionośnych, zapalnym przerostem dziąseł oraz trudnym gojeniem się ran.
Po raz pierwszy została wyodrębniona z papryki przez węgierskiego biochemika Alberta Szenta-Görgyie w 1928 roku. Wtedy też dowiedziono, że dzienne zapotrzebowanie na witaminę C jest większe od wszystkich innych witamin. Ma to związek z faktem, że ludzki organizm jej nie wytwarza. U dorosłego człowieka minimalna porcja wynosi 1 mg/kg masy ciała, a u niemowląt 2 mg/kg masy ciała. Zwiększona dawka witaminy C jest wskazana kobietom w ciąży, karmiącym piersią, stosującym doustną antykoncepcję hormonalną i pacjentom z różnymi stanami chorobowymi. Wielokierunkowy wpływ na organizm sprawia, że jej przyjmowanie jest niezbędne dla zachowania zdrowia.
Najlepszym źródłem kwasu askorbinowego są świeże owoce i warzywa, zwłaszcza pietruszka, porzeczki, truskawki, zielona papryka, rzeżucha i pomidory. Naturalna witamina C jest produktem nietrwałym – w trakcie gotowania jej straty sięgają nawet 70%. Dzięki dobrej rozpuszczalności w wodzie przedawkowanie witaminy C jest praktycznie niemożliwe. Suplementacja jest zalecana wszystkim osobom, które nie dostarczają jej w odpowiedniej ilości wraz z pożywieniem.
Witamina C jako najbardziej znany i najskuteczniejszy antyoksydant
Dzięki właściwościom przeciwutleniającym kwas L-askorbinowy pełni rolę ochronną w schorzeniach sercowo-naczyniowych. Regularnie przyjmowany suplement diety zawierający witaminę C wzmacnia naczynia krwionośne i poprawia pracę układu krążenia. Antyoksydacyjne właściwości witaminy C sprawiają, że skutecznie niszczy też wolne rodniki i chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. Nie są to jedyne funkcje, jakie pełni w organizmie witamina C. Bierze też udział w syntezie hormonów, reguluje ciśnienie tętnicze, obniża stężenie kwasu moczowego, wzmacnia układ odpornościowy, pomaga w utrzymaniu zdrowych dziąseł oraz przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu.
Objawy niedoboru tej witaminy mogą być różne. Hipowitaminoza najczęściej przejawia się zwiększoną podatnością na infekcje, obniżoną wydolnością fizyczną oraz zaburzeniami w tworzeniu kolagenu. Ponadto niedobory witaminy C mogą powodować osłabienie naczyń krwionośnych, zapalenie błony śluzowej żołądka, a na dłuższą metę nawet podwyższać ciśnienie krwi i potęgować powstawanie zmian miażdżycowych. Profilaktyczne przyjmowanie witaminy C jest wskazane osobom w podeszłym wieku, alkoholikom, palaczom papierosów oraz pacjentom zażywającym niektóre leki.
Eliksir młodości
Witamina C to niezwykle silny antyoksydant. Nie tylko usuwa wolne rodniki, ale także wzmacnia działanie innych przeciwutleniaczy! Rozpuszczalna w wodzie naturalna witamina C z łatwością dociera do wszystkich komórek organizmu oraz przestrzeni międzykomórkowej, nie pozostawiając wolnym rodnikom żadnego pola do manewru.
Witamina C będąca skutecznym przeciwutleniaczem jest też niezbędna w procesie produkcji kolagenu. Ten z kolei jest spoiwem kości, ścięgien, mięśni i skóry. Niedobór witaminy C zaburza produkcję kolagenu, czego najbardziej widocznym skutkiem jest utrata sprężystości skóry, jej przesuszenie i nagłe pojawienie się zmarszczek. Witamina C, inaczej kwas askorbinowy, wspomaga też prawidłowe gojenie ran, wzmacnia naczynia krwionośne oraz rozjaśnia koloryt naskórka. Związek ten jest niezbędnym składnikiem dla zachowania zdrowej cery i młodzieńczego wyglądu. Najlepsze efekty daje przyjmowanie suplementów oraz stosowanie kosmetyków z kwasem askorbinowym w odpowiednio wysokim stężeniu.
Eliksir zdrowia
Bez suplementacji witaminy C, która wykazuje nie tylko właściwości antyoksydacyjne, nie mogą obejść się anemicy oraz osoby ze skłonnością do anemii. Witamina C powoduje sześciokrotnie lepsze przyswajanie żelaza niehemowego, którego dostarcza pokarm roślinny oraz dwu-trzykrotnie zwiększa wchłanianie żelaza hemowego z produktów odzwierzęcych.
Duże dawki kwasu askorbinowego przyśpieszają proces rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych (wzrost produkcji kolagenu). Stosowane wysokich dawek witaminy wzmacnia cały układ odpornościowy, który potrzebuje witaminy C do produkcji zwalczających choroby białych krwinek.
Witamina C to sprzymierzeniec m.in.: alergików, astmatyków, cukrzyków i osób żyjących w stresie, czyli wszystkich tych, których organizmy toczą bezustanną walkę.
3 KLUCZOWE FAKTY:
- U osób, które nie mają problemów z pracą nerek, przedawkowanie witaminy C jest praktycznie niemożliwe. Jest to witamina rozpuszczalna w wodzie, a więc organizm nie jest w stanie jej magazynować i jej nadmiar zostaje usunięty w ciągu kilku godzin. U osób z upośledzoną czynnością nerek nadmierne spożywanie witaminy C może zwiększać ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych.
- Najlepsze naturalne źródła witaminy C to: żółta papryka, czerwona papryka, zielona papryka, pomarańcza, papaja, jarmuż, brukselka, brokuły, czarne porzeczki, kiwi, truskawki, biała kapusta, mango, mandarynka, grapefruit, pomidor, cytryna. Produkty podano w kolejności od najwyższej do najniższej zawartości witaminy C.
- Jeżeli palisz papierosy lub/i spożywasz alkohol, to Twoje zapotrzebowanie na witaminę C jest podwyższone o 40 proc. Duże dawki witaminy C są zalecane także osobom żyjącym w zanieczyszczonych miastach, gdyż bierze ona udział w wytwarzaniu enzymów usuwających z organizmu zanieczyszczenia środowiskowe.